عبدالرضا کوهمال جهرمی دبیر ادبی هشتمین جشنواره بینالمللی شعر غدیر معتقد است: جشنوارههای ادبی ما باید جریانهای سیال راه بیاندازند و پویا و کارا باشند، نه این که شاعران و متولیان امر صرفاً به عنوان یک تریبون به آن نگاه کنند.
به گزارش پایگاه خبری حوزه هنری، با توجه به برگزاری هشتمین جشنواره بینالمللی شعر غدیر، با عبدالرضا کوهمال جهرمی شاعر، نویسنده و پژوهشگر فرهنگ و ادب و تاریخ و دبیر ادبی این رویداد گفتوگویی انجام شده که در ادامه میخوانید:
چرا برای انتقال مفاهیمی از جنس غدیر باید سراغ ادبیات برویم؟
صدای كيست چنين دلپذير میآيد؟/ كدام چشمه به اين گرمسير میآيد؟
خبر دهيد كه دريا به چشمه خواهد ريخت/ خبر دهيد به ياران، غدير میآيد
زبان و ادب فارسی نه تنها در کشور عزیزمان که در بسیاری از نقاط جهان به علت توانمندیهایش به محمل و جایگاه هنری انتقال معارف انسانی و اسلامی تبدیل شده است، چنانکه با نگاهی گذرا به پیشینه غنی در این گستره گیرا، آن را سرشار از مفاهیم عالی، انسانی، عرفانی، فلسفی و اجتماعی مییابیم. بیشک در قلمرو زندگی انسان آثار ادبی به عنوان تبلور اندیشهها، انجام رسالت در قلمرو دانشهای متنوع، گنجینه گرانبهایی از رویدادها، ارزشها، آداب و رسوم و پیشینه تاریخی و تحولات اجتماعی جامعه محسوب میشود.
هویت درنظر گرفته شده برای انسان در ادبیات ما به دنبال آن است تا علو روح بشر را بنمایاند و نشان دهد که آدمی چگونه قادر است، از خویشتن خویش بیرون آید و به بقا و جاودانگی برسد. پس بالطبع به دنبال الگوهایی با سیره عملی است تا به زیبایی آنها را جلوهگر کرده و از این مسیر به جامعه فکر و آگاهی بدهد و در دریای متلاطمی از امواج گوناگون راه سوار شدن به کشتی نجات را به انسانها نشان بدهد و به آنها آرامش عطا کند.
در حوزه شناخت مسائل اجتماعی، الگوآفرینی یا شاخصسازی الگوهای موجود نکته مهمی است که شما نیز به درستی به آن اشاره کردید. اما چرا سراغ این قبیل الگوها آمدید؟
کدام کشتی امنتر از محبت اهل بیت علیهمالسلام سراغ داریم، مولی الموحدین امیرالمؤمنین امام علی (ع) آغازگر اشاعه آزادگی، عدالت و مردانگی و معرف والاترین الگوی انسانیت و دیانت است و ولایت او درخت طوبی است که ریشه در باغستان توحید و وحی و مهر محمدی دارد و شاخ و برگش در دل حقجویان گسترده است و غدیر، چشمه زلالی که ریشه همه درختان و گل بوتههای این گستره سبز برای شکوفایی و پویایی به آن نیازمند است.
در این میان سهم ادبیات از غدیر چه بوده است؟
این عید گرامی در اسلام جایگاه ویژهای دارد و به عنوان عید الله اکبر نامگذاری شده و بر اساس مستندات تاریخی از مهمترین وقایع تاریخ صدر اسلام است که از مهمترین موضوعات اشعار شاعران در دورههای مختلف ادبیات فارسی بوده است.
برنامه شما برای این رویداد چیست؟
آنچه تکلیف شده، هشتمین جشنواره بینالمللی شعر غدیر است که به یاری خدا در شیراز، شهر رازهای مکنون، پایتخت فرهنگ و ادب ایران بزرگ و سومین حرم اهل بیت علیهم السلام در ایران اسلامی در دهه ولایت و در هفته اول مردادماه ۱۴۰۰ در آستان مقدس حضرات احمدی و محمدی علیهما السلام، حرم مطهر حضرت شاهچراغ علیه السلام با شیوههای اجرای همسو با محدودیتهای کرونایی برگزار میشود.
این رویداد را حوزه هنری فارس تحت اشراف آیتالله دژکام نماینده معزز ولیفقیه در فارس و امام جمعه شیراز و بنیاد بینالمللی غدیر فارس با همکاری حوزه هنری و دیگر نهادهای فرهنگی شیراز و فارس برگزار خواهد کرد.
استقبال از فراخوان چگونه بود؟ آیا کرونا سبب افت استقبال نشد؟
استقبال مثل همیشه خوب بود. در هشتمین دوره برگزاری این جشنواره، بیش از ۴۰۰ شاعر داخلی و خارجی شرکت کرده و بیش از ۸۰۰۰ بیت شعر فاخر را به ادبیات فارسی در قالب حدود ۸۵۰ اثر افزوده و فراخوان جشنواره را که تا پایان خردادماه مهلت ارسال داشت و ده روز هم تمدید شد، پاسخ دادند که طبق معمول سهم شعرهای بخش کلاسیک چند برابر بود.
درباره داوری آثار نیز توضیحات شما میتواند روشنگر بحث باشد
پس از پایان مهلت دریافت آثار، اشعار بدون نام و با کدگذاری در اختیار داوران مرحله اول قرار گرفت، در این مرحله ابتدا شعرهایی خارج از موضوعات و محور کنگره از بخش داوری خارج شد، سپس تمام اشعار در جلسه قرائت و پس از ۸ ساعت بحث و تبادل نظر، تعداد ۵۳ اثر از ۳۵ شاعر در بخش کلاسیک، ۴۱ اثر از ۳۱ شاعر در بخش آزاد، ۲۹ اثر از ۲۰ شاعر در بخش کودک و نوجوان و ۱۵ اثر از ۱۴ سراینده ترانه و تصنیف به بخش نهایی داوری راه یافتند که کار داوری آنها توسط داوران مطرح کشوری در دست اجراست.
تصمیمتان برای اختتامیه آن هم در شرایط همهگیری کرونا چیست؟
امیدواریم با عنایت حضرت حق و به لطف حضرات اهل بیت علیهم السلام و البته در صورت امکان و با نظر ستاد ملی مبارزه با کرونا موفق به برگزاری حضوری جشنواره با شرکت دوستداران شعر و ادب و ولایت شویم، اما در هر صورت همواره هم رهبر معظم انقلاب و هم نماینده ایشان در استان به لزوم تبعیت از تصمیمات قانونی ستاد کرونا تأکید کردهاند و مدیران حوزه هنری استان نیز از ابتدا همین نکته را ابلاغ کردهاند، اما در هر حال انشاءالله قطعاً برنامه را برگزار میکنیم و تنها سطح اجرا و حضور یا عدم حضور محاطب در گرو تصمیم ستاد کروناست.
نسبت این رویداد با استان چیست. آیا به راه انداختن یک جریان ادبی فکر شده است؟ بالاخره عمده برگزارکنندگان این رویداد به نحوی از مکتب ادبی شب شعر عاشورا برخاسته اند. آیا جشنواره غدیر میتواند یک جریان جدید ادبی را شکل دهد؟
بسیار خرسند و خوشحالم که همت و تصمیم عزیزانمان در دبیرخانه و شورای سیاستگذاری این جشنواره این است که این گونه جشنوارههای ادبی ما باید جریانهای سیال راه بیاندازند و پویا و کارا باشند، نه این که شاعران و متولیان امر صرفاً به عنوان یک تریبون به آن نگاه کنند. فراهم کردن فضای تفکر متنوع و توجه به استعدادها بهخصوص در جوانان و نوجوانان شرکتکننده و جذب و آموزش شاعران جدید و نوپا بهخصوص از بین دانشآموزان و دانشجویان، جزء اهداف دبیرخانه دائمی جشنواره است که به همت عزیزانمان در بنیاد بینالمللی غدیر در فارس امیدواریم که در این استان بماند و حمایت شود.
دائمی شدن این رویداد در استان ایده مهمی است، اما در این صورت مردم از آن چه بهرهای خواهند برد؟
ما اعتقاد داریم که با برنامهریزیهای دقیق و مدبرانه باید این نوع برنامهها بین مردم برود تا بهتر درک شود. گاهی کاری که چند کتاب انجام نمیدهد یک بیت شعر به راحتی و سادگی انجام میدهد و تبیین میکند. این سابقه را پیشینه ادبیات به ما ثابت کرده است، لذا ادبیات آیینی بهطور مشخص شعر غدیر موقعی موفق است که مخاطب مردمی داشته باشد تا همه مردم کوچه و بازار فضایل امام علی (ع) را بشنوند. باید به این نکته مهم همواره توجه داشت که چكيده و خلاصه رسالت و دعوت پيامبر و تمامت راه انبياء (ص) در رويداد غدير نهفته است و زبان شعر و ادب با هنرمندی و زیبایی توانایی این را دارد که این پیام مهم الهی را به شیوایی و رسا به با زبان و بیانی نوتر به جهانیان ابلاغ کند.
برای ادامه راه چه اندیشهای دارید؟
به لطف خداوند متعال و عنایات اهل بیت (ع) برآنیم که پس از اختتامیه باید کار مستمر آغاز شده، خروجی كار بررسی شود و با کتابی که از آثار برگزیده و منتخب جشنواره به چاپ میرسد، کارهای پژوهشی آغاز شود تا چراغ راه جشنواره بعدی باشد. بنده پیشنهاد میکنم حتماً کار با تدابیر و راهنماییهای عزیزان در بنیاد ادامهدار و مستمر باشد. اگر داوریها و برگزاری جشنوارهها صرفاً برای انجام مأموریت سازمانی باشد و به استعدادهای جوان توجهی نكند، بالطبع عملكرد آنها چشمگیر نخواهد بود، همچنان که به نظر من تاكنون اکثر جشنوارهها با این نوع نگاه نتوانستهاند موفق باشند.
اگر سخن یا نکتهای باقی مانده در خاتمه بحث بیان فرمایید.
متأسفانه در شعر جوان ما «فقر محتوا» بیداد میکند، باید به جوانان با استعداد غنای اندیشه را آموخت که این گونه موقعیتها و محافل میتواند کارهای قابل توجهی انجام دهد. ما باید بحث آموزش را جدی بگیریم در همه زمینهها باید بگویم درد این نیست که ما وزن را از دست دادهایم، درد این است که ما روش زندگی و الگوهای کارآمدمان را گم کردهایم!
هشتمین جشنواره بینالمللی شعر غدیر به همت حوزه هنری فارس در ۴ بخش شعر کلاسیک، شعر نو، سرود و ترانه و تصنیف و شعر کودک و نوجوان برگزار شده و اختتامیه این جشنواره نیز دهه اول مردادماه همزمان با دهه ولایت و ایام عید سعید غدیرخم برگزار خواهد شد.
انتهای پیام/
نظر شما